ADR Nedir?

ADR Nedir : ADR Fransızca kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır; Accord Européen Relatif Au Transport International Des Marchandises Dangereuses Par Rout. Uluslararası Kara yollarında, Tehlikeli Maddelerin Taşınması ile ilgili bir Avrupa Sözleşmesidir.

30 Eylül 1957 yılında Cenevre’de hazırlanmış ve 1968’de yürürlüğe girmiş, uluslararası bir antlaşmadır. Türkiye, 22 Mart 2010’da anlaşmayı imzalamıştır.

Bu anlaşmada amaç insan sağlığını ve çevreyi; tehlikeli sayılabilecek maddelerin taşınması sırasında oluşabilecek riskleri engellemektir. ADR kara yollarında tehlike sınıfını oluşturan maddeleri belirler ve bunların taşınması ile ilgili bir standart belirler.

ADR’nin kontrolünü de bu konuda akredite olmuş kurum ve kuruluşlar sağlamaktadır.

ADR Belgesi Nedir?

Tehlikeli maddelerin, kamuya açık alanda, insan sağlığına ve çevreye zarar vermeden taşınmasını sağlamayı amaçlayan ve bununla ilgili düzenlemeleri ve taraf olan ülkelerin uyması gereken uygulamaları düzenleyen yönergeye ADR denildiğini ve ADR Nedir in cevabını vermiştik. Bu yönerge kapmasında tehlikeli madde taşıyan, yükleyen, gönderen, boşaltan, ambalajlayan ve alıcı tüm firmaların, bu iştigalleri sırasında nelere dikkat etmeleri gerektiğini, hem çalışanlar hem de çevre açısından dikkat etmeleri gereken sorumluluk, yükümlülük, uygulama ve çalışma esasları belirtilmiştir. Bu yönetmelik kapsamında alınan belgeye sertifikalara ADR belgesi denir.

ADR Anlaşması Nedir

ADR Avrupa Anlaşması Tehlikeli Maddelerin Karayollarında Taşınmasına dair Avrupa Anlaşmasıdır. Bu anlaşma Birleşmiş Milletler (UN) “Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından 1957 yılının 30 Eylülünde Cenevre’de  imzalanmış ve 1968  yılının 29 Ocak tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Tehlikeli maddelerin insanlara, mülklere, diğer canlılara ve çevreye zarar vermeden güvenli bir şekilde karayoluyla nakledilmesini sağlamak amacı ile tehlikeli madde zinciri içinde yer alan göndericiler, alıcılar, dolduranlar, yükleyenler, boşaltanlar paketleyenler, taşımacılar ve taşıt sürücüleri hak, sorumluluklarına ilişkin usul ve esaslar Avrupa Anlaşması ve ulusal mevzuatlar  ile belirlenmiştir.

ADR Anlaşmasına Türkiye 22.03.2010 tarihinde taraf olmuştur. ADR kitabı Cilt 1  ve Cilt 2 olmak üzere 2 ciltten meydana gelmektedir. Tehlikeli malların karayolu ile uluslararası taşımacılığına ilişkin ADR Avrupa anlaşması Cilt 1 ve Cilt 2 yürürlüğe girdiği tarihten itibaren her iki yılda bir güncel hale getirilmektedir.

Tehlikeli malların karayolu ile uluslararası taşımacılığına ilişkin ADR Avrupa anlaşması Avrupa Birliği kazanımlarının bir parçasıdır. Avrupa Birliğine katılmak isteyen aday ülkeler ve üye ülkeler ADR anlaşması kabul etmek zorundadır.

Tehlikeli malların karayolu ile uluslararası taşımacılığına ilişkin ADR Avrupa anlaşması kapsamı nelerdir?

Cilt 1 Genel hükümler ile tehlikeli maddelere ve nesnelere ilişkin hükümler; Genel hükümler, Sınıflandırma, Sınırlı ve istisnai miktarlara ilişkin olarak tehlikeli malların listesi, özel hükümler ve muafiyetler, Ambalajlama ve tank hükümleri, Sevkiyat prosedürleri, Ambalajlar, orta boy hacimli konteynerler büyük ambalajlar, tanklar ve yığın konteynerler için yapı ve test zorunlulukları, Taşıma, yükleme, boşaltma ve elleçleme koşullarına ilişkin hükümler

Cilt 2 Taşıma teçhizatına ve taşıma faaliyetlerine ilişkin hükümler; Araç ekibine, teçhizatına, faaliyetine ve dokümantasyona ilişkin zorunluluklar, Araçların üretimine ve onayına ilişkin zorunluluklar

ADR Antlaşması, antlaşmaya taraf olan ülkelerde gerçekleşen karayolu taşıma zinciri faaliyetleri için geçerlidir.

ADR (Avrupa Anlaşması) devletler arası bir anlaşmadır. Yerel uygulamalarda yol denetimleri ülkenin yetkili kurumları tarafından gerçekleştirilir. ADR Anlaşmasına göre  kural ihlali durumunda ihlali gerçekleştirene yerel mevzuata göre yasal cezai yaptırımlar uygulanır.

Çoklu model olan havayolu , denizyolu , demiryolu ve karayolunun iki veya daha fazla olacak şekilde birlikte kullanıldığı multi model taşımalarda Tehlikeli Maddelerin taşınmasında meydana gelen istenmeyen kazalar nedeni ile tüm taşıma modelleri için taşımaların genel kabul görmüş ve tüm taraf ülkelerde geçerli olacak şekilde kazaları ve çevresel tehlike etkilerini yok edecek yada minimuma düşürecek kurallar oluşmuştur.

Türkiye’de Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğü Tehlikeli Maddelerin bütün modlardaki tehlikeli yük taşımacılığıyla ilgili iş ve işlemlerde yetki ve sorumluluk almıştır. ADR ilgili mevzuatı yapma ve değiştirme yetkisi Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığıdır. Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık (TMKT) Genel Müdürlüğü Bakanlık adına düzenlemeleri yapar.

Türkiye’de,  devletler arası kabul görmüş IMDG ve ADR taşıma kodları ile uyumsuz olmayacak şekilde yönetmelikler ile Tehlikeli Maddelerin emniyet kurallarına uygun taşınması, düzenlenmiştir. Bu yönetmeliklerin ortak amacı insanları, malları, çevreyi ve diğer canlıları korumaktır.

Tehlikeli malların karayolu ile uluslararası taşımacılığına ilişkin ADR Avrupa anlaşması Türkiye’de nasıl uygulanıyor?

Ülkemizde yapılan ulusal mevzuat düzenlemeleri sonucunda işletmelerin danışman bulundurma veya muafiyet belgesi alma yükümlülükleri şu şekildedir:

Tehlikeli madde taşımacılığı sürecinde yer alan ve bir takvim yılı içerisinde elli tonun üstünde tehlikeli maddeleri gönderen, yükleyen, boşaltan, alan, dolduran işletmeler ile miktarına bakılmaksızın ADR Bölüm 1.1.3.6.3’te yer alan tablodaki taşıma katagorisi sıfır olan tehlikeli maddelerle iştigal eden işletmelerin tehlikeli madde güvenlik danışmanından hizmet almaları zorunludur.

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı hizmeti almak zorunda olan işletmeler; bünyelerinde Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD)  bulundurabilirler veya Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı Kurumu (TMGDK’dan) bu hizmeti alabilirler.

Bu yazımızda ADR nedir ve sorumlulukları, şartları, hükümlerinden bahsetmeye çalıştık. Ulaştırma Bakanlığınca yetkilendirilmiş kuruluş olan AVRUPA Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Kuruluşu işletmeniz için gerekli olan Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi (TMFB), Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı (TMGD) ve Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Kurumu (TMGDK) hizmetleri uzman kadrosu ile sağlamaktadır. İletişim sayfamızdan ücretsiz bilgi alabilirsiniz.